ΟΙ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΥΛΗΣ

1^ο Κείμενο

Εἰ Ἑλένη ἦν ἐν Ἰλίῳ: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, υποθετική πρόταση. Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο εἰ. Εκφέρεται με Οριστική. Λειτουργεί συντακτικά ως επιρρηματικός προσδιορισμός της υπόθεσης στο ἀπέδοντο ἄν. (Ο υποθετικός λόγος δηλώνει το μη πραγματικό.)

ὥστε ἐβούλοντο κινδυνεύειν τοῖς σφετέροις σώμασι καὶ τοῖς τέκνοις καὶ τῆ πόλει: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, συμπερασματική πρόταση. Εισάγεται με το συμπερασματικό σύνδεσμο ὥστε. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί συντακτικά ως επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος στο ἦν.

ὅπως Ἀλέξανδρος συνοικῆ Ἑλένῃ: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, τελική πρόταση. Εισάγεται με τον τελικό σύνδεσμο ὅπως. Εκφέρεται με υποτακτική (δηλώνει κάτι υποκειμενικό). Λειτουργεί συντακτικά ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού στο κινδυνεύειν.

Εἰ δέ τοι καὶ ταῦτα ἐγίγνωσκον ἐν τοῖς πρώτοις χρόνοις: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, εναντιωματική πρόταση. Εισάγεται με τον εναντιωματικό σύνδεσμο εἰ καὶ. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της εναντίωσης στο ἀπέδωκεν ἂν.

ἐπεὶ πολλοὶ μὲν τῶν ἄλλων Τρώων, μάλιστα δὲ οἱ αὑτοῦ υἱεῖς ἀπώλλυντο: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, χρονική πρόταση. Εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο ἐπεὶ. Εκφέρεται με Οριστική(δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ἐγίγνωσκον.

ὁπότε συμμίσγοιεν τοῖς Ἕλλησι: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, χρονική πρόταση. Εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο ὁπότε. Εκφέρεται με Ευκτική επαναληπτική. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνος στο ἀπώλλυντο.

εἰ καὶ αὐτὸς συνῴκει Ἑλένῃ: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, εναντιωματική πρόταση. Εισάγεται με τον εναντιωματικό σύνδεσμο εἰ καὶ. Εκφέρεται με Οριστική. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της εναντίωσης στο ἀπέδωκεν ἂν.

ἵνα αὐτὸς καὶ οἱ ὑπήκοοι αὐτοῦ ἀπαλλαγεῖεν τῶν παρόντων κακῶν: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, τελική πρόταση. Εισάγεται με τον τελικό σύνδεσμο ἵνα. Εκφέρεται με Ευκτική του Πλαγίου Λόγου, επειδή εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου. Λειτουργεί συντακτικά ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού στο ἀπέδωκεν ἂν.

ὡς μὲν ἐγὼ γνώμην ἀποφαίνομαι: Δευτερεύουσα, αναφορική παραβολική πρόταση. Εισάγεται με το αναφορικό επίρρημα ὡς. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Δηλώνει τον τρόπο.

ὅπως πανωλεθρίᾳ ἀπολόμενοι ποιήσωσι τοῖς ἀνθρώποις τοῦτο καταφανές: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, τελική πρόταση. Εισάγεται με τον τελικό σύνδεσμο ὅπως. Εκφέρεται με υποτακτική (δηλώνει κάτι υποκειμενικό). Λειτουργεί συντακτικά ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού στο παρασκευάζοντος.

ὡς τῶν μεγάλων ἀδικημάτων μεγάλαι εἰσὶ καὶ αἱ τιμωρίαι παρὰ τῶν θεῶν: Δευτερεύουσα, ονοματική, ειδική πρόταση. Εισάγεται με τον ειδικό σύνδεσμο ὡς. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως επεξήγηση στο τοῦτο.

2^ο Κείμενο

οἵτινες κινδυνεύσαντες ὑπὲρ μεγίστων καὶ καλλίστων οὕτω τὸν βίον ἐτελεύτησαν, οὐκ ἐπιτρέψαντες περὶ αὑτῶν τῆ τύχῃ οὐδ’ ἀναμείναντες τὸν αὐτόματον θάνατον, ἀλλ’ ἐκλεξάμενοι τὸν κάλλιστον: Δευτερεύουσα, αναφορική ονοματική πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία οἵτινες. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως επεξήγηση στο τούτους.

οἵτινες κατέλιπον ἀθάνατον μνήμην διὰ τὴν ἀρετὴν αὐτῶν: Δευτερεύουσα, αναφορική ονοματική πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία οἵτινες. Εκφέρεται με Οριστική. Λειτουργεί ως επεξήγηση στο τούτοις.

ἐπειδὴ ἔτυχον θνητῶν σωμάτων: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, χρονική πρόταση. Εισάγεται με το ἐπειδὴ. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο κατέλιπον.

3^ο Κείμενο

Εἰ δὲ σὺ οἴει: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, υποθετική πρόταση. Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο εἰ. Εκφέρεται με Οριστική. Λειτουργεί συντακτικά ως επιρρηματικός προσδιορισμός της υπόθεσης στο ἔχει. (Ο υποθετικός λόγος δηλώνει το μη πραγματικό.)

ὡς ὁ τύραννος ἔχων κτήματα πλείω τῶν ἰδιωτῶν διὰ τοῦτο καὶ πλείω ἀπ’ αὐτῶν εὐφραίνεται: Δευτερεύουσα, ονοματική, ειδική πρόταση. Εισάγεται με το ὡς. Εκφέρεται με οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως αντικείμενο στο οἴει.

ὥσπερ οἱ ἀθληταὶ οὐ τοῦτο αὐτοὺς εὐφραίνει: Δευτερεύουσα, αναφορική παραβολική πρόταση. Εισάγεται με το αναφορικό επίρρημα ὥσπερ. Εκφέρεται με Οριστική. Δηλώνει τρόπο- σύγκριση.

ὅταν γένωνται κρείττονες ἰδιωτῶν, ἀλλ’ ὅταν (γένωνται) ἥττους τῶν ἀνταγωνιστῶν, ὅταν φαίνηται ἔχων πλείω τῶν ἰδιωτῶν, ἀλλ’ ὅταν ἔχῃ ἐλάττω ἑτέρων τυράννων: Δευτερεύουσες, επιρρηματικές, χρονικές προτάσεις. Εισάγονται με το χρονικό σύνδεσμο ὅταν. Εκφέρονται με Υποτακτική. Λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του χρόνου στο εὐφραίνει.

ὧν ἐπιθυμεῖ: Δευτερεύουσα, αναφορική ονοματική πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ὧν. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως γενική διαιρετική στο τι.

4^ο Κείμενο

εἰ τὴν πόλιν ἀσφαλῶς οἰκοῖμεν, καὶ τὰ περὶ τὸν βίον εὐπορώτεροι γιγνοίμεθα, καὶ τά τε πρὸς ἡμᾶς αὐτοὺς ὁμονοοῖμεν, καὶ παρὰ τοῖς Ἕλλησιν εὐδοκιμοῖμεν: Δευτερεύουσες, ονοματικές, πλάγιες ερωτήσεις ολικής άγνοιας. Εισάγονται με το ερωτηματικό μόριο εἰ. Εκφέρονται με Ευκτική του πλαγίου λόγου, γιατί το ρήμα εξάρτησης είναι ιστορικού χρόνου. Λειτουργούν ως Υποκείμενα του απρόσωπου ρήματος ἄν ἐξαρκέσειεν.

Ἤν δὲ τὴν εἰρήνην ποιησώμεθα: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, υποθετική πρόταση. Εισάγεται με το ἤν. Εκφέρεται με Υποτακτική. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της υπόθεσης στο οἰκήσομεν. (Ο υποθετικός λόγος δηλώνει το προδοκώμενο.)

αἵ νῦν διὰ τὸν πόλεμον ἐκλελοίπασιν: Δευτερεύουσα, αναφορική ονοματική πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία αἵ. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο ἐργασίαις.

ὧν νῦν ἐρήμη καθέστηκεν: Δευτερεύουσα, αναφορική ονοματική. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ὧν. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο ἐμπόρων καὶ ξένων καὶ μετοίκων.

6^ο Κείμενο

οἷς ἕκαστοι κατὰ τὰ πάτρια τοὺς ἐπιχωρίους ἥρωας καὶ θεοὺς ὑμνοῦσι: Δευτερεύουσα, αναφορική ονοματική πρόταση. Εισάγεται με το οἷς. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στα ὕμνους καὶ παιᾶνας.

ἥτις αὐτοῖς παρέπεται διὰ τὴν τοῦ περιέχοντος ψυχρότητα καὶ στυγνότητα τὴν κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τοῖς τόποις ὑπάρχουσαν: Δευτερεύουσα, ονοματική αναφορική πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ἥτις. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο αὐστηρίαν.

8^ο Κείμενο

εἰ γὰρ καὶ μυθωδέστερόν ἐστιν: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, εναντιωματική πρόταση. Εισάγεται με τον εναντιωματικό σύνδεσμο εἰ καὶ. Εκφέρεται με Οριστική (πραγματικό). Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της εναντίωσης στο ἁρμόσει.

 ὅτι τὸ θεῖον τοῖς ἀνδράσιν τοῖς ἀγαθοῖς εὐμενῶς ἔχει: Δευτερεύουσα, ονοματική, ειδική πρόταση. Εισάγεται με το ὅτι. Εκφέρεται με Οριστική (πραγματικό). Λειτουργεί ως Αντικείμενο στο απαρέμφατο θεωρῆσαι.

ἀφ’ ὧν καὶ τὸ χωρίον ἔτι καὶ νῦν (λέγεται) προσαγορεύεσθαι τῶν εὐσεβῶν χῶρον: Δευτερεύουσα, ονοματική αναφορική. Εισάγεται με το εμπρόθετο σύνολο ἀφ’ ὧν. Εκφέρεται με Οριστική (πραγματικό). Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο τούτους.

9^ο Κείμενο

Εἰ μέλλουσιν ἡμῖν ἐνθένδε εἴτε ἀποδιδράσκειν, εἴθ᾽ [ὅπως δεῖ ὀνομάσαι τοῦτο], ἐλθόντες οἱ νόμοι καὶ τὸ κοινὸν τῆς πόλεως ἐπιστάντες ἔροιντο: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, υποθετική πρόταση. Εισάγεται με τον υποθετικό εἰ. Εκφέρεται με Ευκτική του πλαγίου λόγου, γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της υπόθεσης στο εννοούμενο ἐροῦμεν. (Ο υποθετικός λόγος δηλώνει την απλή σκέψη του λέγοντος).

ὅπως δεῖ ὀνομάσαι τοῦτο: Δευτερεύουσα, αναφορική παραβολική πρόταση. Εισάγεται με το αναφορικό επίρρημα ὅπως. Εκφέρεται με Οριστική (πραγματικό).  Δηλώνει τον τρόπο.
ᾧ ἐπιχειρεῖς: Δευτερεύουσα, αναφορική ονοματική πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική ανωνυμία ᾧ. Εκφέρεται με Οριστική (πραγματικό). Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο ἔργῳ.

ἐν ᾗ ἂν αἱ γενόμεναι δίκαι μηδὲν ἰσχύωσιν, (ἐν ᾗ) ἀλλὰ ὑπὸ ἰδιωτῶν ἄκυροί τε γίγνωνται καὶ (ἐν ᾗ) διαφθείρωνται: Δευτερεύουσα, αναφορική ονοματική πρόταση. Εισάγονται με το εμπρόθετο σύνολο ἐν ᾗ. Εκφέρονται με Υποτακτική (υποκειμενικό). Λειτουργούν ως επιθετικοί προσδιορισμοί στο πόλιν.

ὃς τὰς δίκας τὰς δικασθείσας προστάττει κυρίας εἶναι: Δευτερεύουσα, αναφορική ονοματική πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ὃς. Εκφέρεται με Οριστική (πραγματικό). Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο τοῦ νόμου.

11^ο Κείμενο

ὅτε τοῖς Ἀθηναίοις ἐπολεμεῖτε: Δευερεύουσα, επιρρηματική χρονική πρόταση. Εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο ὅτε. Εκφέρεται με Οριστική (πραγματικό). Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ἐγενόμην.

ὥσπερ Τισσαφέρνους (ἒχοιτ’ ἂν κατηγορῆσαι): Δευερεύουσα, αναφορική παραβολική. Εισάγεται με το αναφορικό επίρρημα ὥσπερ. Εκφέρεται με Ευκτική του πλαγίου λόγου, γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου. Δηλώνει τον τρόπο.

ὡς οὐδὲ δεῖπνον ἔχω ἐν τῇ ἐμαυτοῦ χώρᾳ: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, συμπερασματική πρόταση. Εισάγεται με το συμπερασματικό σύνδεσμο ὡς. Εκφέρεται με Οριστική(πραγματικό). Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος στο διάκειμαι.

εἰ μή τι συλλέξομαι: Δευτερεύουσα, επιρρηματική υποθετική πρόταση. Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο εἰ. Εκφέρεται με Οριστική. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της υπόθεσης στο ἔχω. (Ο υποθετικός λόγος δηλώνει το πραγματικό.)

ὧν ἂν ὑμεῖς λίπητε: Δευτερεύουσα, αναφορικο-υποθετική πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ὧν. Εκφέρεται με Υποτακτική (υποκειμενικό). Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της υπόθεσης στο συλλέξομαι.

ὥσπερ τὰ θηρία (συλλέγονται): Δευτερεύουσα, αναφορική παραβολική πρόταση. Εισάγεται με το αναφορικό επίρρημα ὥσπερ. Εκφέρεται με Οριστική (πραγματικό). Δηλώνει παρομοίωση.

Ἃ δὲ μοι ὁ πατὴρ καὶ οἰκήματα καλὰ καὶ παραδείσους καὶ δένδρων καὶ θηρίων μεστοὺς κατέλιπεν: Δευτερεύουσα, αναφορική ονοματική πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία ἅ. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως αντικείμενο στο ρήμα ὁρῶ.
ἐφ’ οἷς ηὐφραινόμην: Δευτερεύουσα, αναφορικο-τροπική πρόταση. Εισάγεται με το εμπρόθετο σύνολο ἐφ’ οἷς. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο κατέλιπεν.

Εἰ οὖν ἐγὼ μὴ γιγνώσκω μήτε τὰ ὅσια μήτε τὰ δίκαια: Δευτερεύουσα, επιρρηματική, υποθετική πρόταση. Εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο εἰ. Εκφέρεται με Οριστική. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της υπόθεσης στο διδάξατε. (Ο υποθετικός λόγος δηλώνει το πραγματικό).   

ὅπως ταῦτ’ ἐστὶν ἀνδρῶν ἐπισταμένων χάριτας ἀποδιδόναι: Δευτερεύουσα, ονοματική πλάγια ερωτηματική πρόταση μερικής άγνοιας. Εισάγεται με το αναφορικό επίρρημα ὅπως. Εκφέρεται με Οριστική (δηλώνει το πραγματικό). Λειτουργεί ως έμμεσο Αντικείμενο στο διδάξατέ με.