Σ’ ολόκληρο το έργο του Ισοκράτη ένας μόνο λόγος αφορά την εσωτερική πολιτική ζωή των Αθηνών: είναι ο «Ἀρεοπαγιτικός» που φαίνεται να συντάχθηκε γύρω στο 356–354 π.Χ. Ο Ισοκράτης ξεκαθαρίζει καλά ότι μιλά γι’ αυτή, γιατί ακριβώς η εσωτερική πολιτική της πόλης κινδυνεύει να καταστρέψει τη θέση της Αθήνας στην Ελλάδα.
Εὑρίσκω ταύτην μόνην ἄν γενομένην καὶ τῶν μελλόντων κινδύνων ἀποτροπήν καὶ τῶν παρόντων κακῶν ἀπαλλαγήν, ἦν ἐθελήσωμεν ἐκείνην τήν δημοκρατίαν ἀναλαβεῖν, ἧν Σόλων μέν ὁ δημοτικώτατος γενόμενος ἐνομοθέτησε, Κλεισθένης δ’ ὁ τούς τυράννους ἐκβαλών καὶ τόν δῆμον καταγωγών πάλιν ἐξ’ ἀρχῆς κατέστησεν. Ἧς οὐκ ἄν εὕροιμεν οὔτε δημοτικωτέραν οὔτε τῇ πόλει μᾶλλον συμφέρουσαν. Τεκμήριον δέ μέγιστον· οἱ μέν γάρ ἐκείνῃ χρώμενοι, πολλά καὶ καλά διαπραξάμενοι καὶ παρά πάσιν ἀνθρώποις εὐδοκιμήσαντες, παρ’ ἑκόντων τῶν Ἑλλήνων τήν ἡγεμονίαν ἔλαβον, οἱ δέ τῆς νῦν παρούσης ἐπιθυμήσαντες, ὑπό πάντων μισηθέντες καὶ πολλά καὶ δεινά παθόντες, μικρόν ἀπέλιπον τοῦ μή ταῖς ἐσχάταις συμφοραῖς περιπεσεῖν.
δημοτικός: ο δημοκρατικός
Παρατηρήσεις:
1. Εὑρίσκω: β΄ ενικό Οριστικής αορίστου β΄
2. ταύτην: δοτική ενικού στο ουδέτερο γένος
3. γενομένην: απαρέμφατο στο χρόνο που βρίσκεται
4. μελλόντων: γενική ενικού στο θηλυκό γένος
5. ἀπαλλαγήν: απαρέμφατο στο χρόνο που βρίσκεται
6. ἀναλαβεῖν: γ΄ ενικό υποτακτικής στο χρόνο που βρίσκεται
7. πόλει: αιτιατική ενικού
8. μᾶλλον: οι άλλοι δυο βαθμοί
9. μέγιστον: οι άλλοι δυο βαθμοί
10. πολλά: να γραφεί το αντίστοιχο επίρρημα
11. πάσιν: γενική πληθυντικού στο ίδιο γένος
12. ἔλαβον: απαρέμφατο μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται
13. μισηθέντες: ίδιος τύπος στην ονομαστική ενικού
14. δεινά: αιτιατική ενικού στο συγκριτικό βαθμό στο θηλυκό γένος
15. συμφοραῖς: ονομαστική πληθυντικού