Ποιος είναι ο ρόλος της γλώσσας;
- Η επικοινωνία μεταξύ των ατόμων
- Η έκφραση των συναισθημάτων του ατόμου
- Αποτελεί εργαλείο της καλλιτεχνικής δημιουργίας (ποίηση, λογοτεχνία, κ.ά.)
- Στοιχείο της εθνικής ταυτότητας κάθε λαού
Τι θα πει γλωσσική κρίση;
Γίνεται λόγος για γλωσσική κρίση, όταν η γλώσσα δεν εκπληρώνει το σκοπό-ρόλο της. Πιο συγκεκριμένα, όταν δεν επιτυγχάνεται ή δυσχεραίνεται η επικοινωνία μεταξύ των ατόμων, όταν τα άτομα αδυνατούν να εκφράσουν τις ιδέες και τα συναισθήματά τους μέσω της γλώσσας και όταν η καλλιτεχνική δημιουργία βρίσκεται σε φάση παρακμής και τα καλλιτεχνικά προϊόντα που παράγονται είναι κατώτερης ποιότητας, τότε δικαιούμαστε να μιλάμε για γλωσσική κρίση.
Αίτια γλωσσικής κρίσης:
- Ανεπαρκής εκπαίδευση: Ο χαρακτήρας (χρησιμοθηρία, βαθμοθηρία, στείρα απομνημόνευση) και η μορφή του εκπαιδευτικού συστήματος δεν ευνοούν τη γλωσσική κατάρτιση των νέων, με αποτέλεσμα οι σημερινοί νέοι να αποδεικνύονται τις περισσότερες φορές κακοί χρήστες της γλώσσας.
- Κυριαρχία της τεχνολογίας: Στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή κυρίαρχη γλώσσα για τους χρήστες της τεχνολογίας είναι η αγγλική, γεγονός που αποδυναμώνει τη γνώση και τη χρήση της εθνικής γλώσσας.
- ΜΜΕ-Διαδίκτυο: Στα ΜΜΕ και το διαδίκτυο κυριαρχεί η εικόνα με αποτέλεσμα οι δέκτες να συνηθίζουν να προσλαμβάνουν πιο εύκολα την πληροφορία μέσω εικόνων, παρά μέσω γραπτών κειμένων ή ακόμα και ομιλιών.
- Οικογένεια: Η σύγχρονη οικογένεια με τους γρήγορους ρυθμούς ζωής δεν έχει το χρόνο ή ακόμα και τη διάθεση να δώσει στα νέα μέλη της τα κατάλληλα ερεθίσματα και να τους καλλιεργήσει την αγάπη για το βιβλίο και κατ’ επέκταση τη γλώσσα.
Επιπτώσεις από την κακή χρήση της γλώσσας:
- Λεξιπενία
- Δυσκολία στην επικοινωνία
- Πνευματικός μαρασμός
- Αποδυνάμωση εθνικής ταυτότητας
Τρόποι αντιμετώπισης της γλωσσικής κρίσης/ τρόποι ενίσχυσης της γλώσσας:
- Σχολείο: Το σχολείο παίζει καθοριστικό ρόλο, καθώς η γνώση και η χρήση της γλώσσας είναι κατ’ εξοχήν ζήτημα παιδείας. Απαιτείται ενίσχυση της διδασκαλίας των γλωσσικών μαθημάτων και παράλληλα δραστηριότητες καλλιέργειας της γλωσσικής έκφρασης στους μαθητές. Ενδεικτικές δράσεις: δημιουργία σχολικών εφημερίδων, στελέχωση σχολικών βιβλιοθηκών, διοργάνωση ρητορικών αγώνων, εκδηλώσεις για την ποίηση, κ.ά.
- Οικογένεια: Το οικογενειακό περιβάλλον οφείλει να δώσει τα κατάλληλα ερεθίσματα στους νέους για την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας. Συγχρόνως, μπορεί να συμβάλει και με την καλλιέργεια της επικοινωνίας και του διαλόγου μεταξύ των μελών της οικογένειας.
- ΜΜΕ: Προβολή ποιοτικότερων προγραμμάτων και επαγρύπνηση των υπευθύνων για τη σωστή χρήση της γλώσσας.
- Πνευματικοί άνθρωποι: Οι πνευματικοί άνθρωποι του τόπου μπορούν να συμβάλουν στη γλωσσική καλλιέργεια των πολιτών με την ενεργό δράση και παρουσία τους στο δημόσιο χώρο.